🎓 گزارش سیاستی ششم عدالت شغلی | سهمیههای دانشگاهی در ترازوی عدالت شغلی
نظام آموزش عالی یکی از اصلیترین ابزارهای تحرک اجتماعی و توسعه انسانی است. با این حال، شواهد آماری نشان میدهد که پذیرش در دانشگاههای برتر کشور به شدت تحت تأثیر پیشینههای اقتصادی، اجتماعی و جغرافیایی قرار دارد؛ بهگونهای که سهم عمدهای از رتبههای برتر کنکور به داوطلبان دهکهای بالای درآمدی اختصاص دارد، در حالی که دهکهای پایین در موقعیتی به مراتب ضعیفتر قرار گرفتهاند.
به منظور جبران این شکاف، طی چهار دهه گذشته چندین نوع سهمیه مختلف برای پذیرش دانشگاهها تعریف شده است. اما در عمل، سیاست سهمیهبندی نتوانسته است به شکل مؤثری به هدف عدالت آموزشی و شغلی دست یابد و با چالشهایی همچون:
🔹 فقدان شاخصهای دقیق برای شناسایی محرومیت،
🔹 تعدد نهادهای تصمیمگیر و نبود هماهنگی،
🔹 تبدیل برخی سهمیهها از ابزار عدالت به امتیازطلبی،
🔹 کاهش کیفیت علمی و تضعیف شایستهسالاری،
🔹 و نبود سازوکارهای حمایتی برای دانشجویان سهمیهای پس از پذیرش،
روبرو شده است.
این گزارش سیاستی با عنوان «سهمیههای دانشگاهی در ترازوی عدالت شغلی: ضرورت تلفیق معیارهای محرومیت و شاخصهای معیشتی» تلاش دارد با تحلیل دادهها و مرور تجربههای جهانی، چارچوبی اصلاحی در سه محور اصلی ارائه دهد:
1️⃣ بازطراحی نظام سهمیهبندی بر اساس ماتریسی از انواع محرومیت و شاخصهای معیشتی،
2️⃣ توانمندسازی دانشجویان مشمول سهمیه در مسیر آموزش و ورود به بازار کار،
3️⃣ استقرار نظام پایش دادهمحور و بازنگری مستمر در اثربخشی سهمیهها.
✅ تأکید اصلی گزارش این است که سهمیهبندی به تنهایی قادر به رفع نابرابریهای ساختاری نیست و باید بخشی از یک بسته عدالتمحور جامع، شفاف و مبتنی بر دادههای واقعی باشد؛ بستهای که بتواند از یک سو عدالت آموزشی و شغلی را تقویت کند و از سوی دیگر، مانع از بازتولید رانت و امتیازطلبی شود.
📄 متن کامل گزارش در سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دسترس است.
#وزارت_تعاون_کار_و_رفاه_اجتماعی
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟